Als geschiedenisfanaat met een specialisatie in Wereldoorlog 1 & 2 ga ik al jaren wandelen in gebieden waar tijdens de twee wereldoorlogen gestreden werd tussen de Duitse agressor en de geallieerde troepen.
Voor de Eerste Wereldoorlog is er al een mooi langeafstandspad dat begint vorm te krijgen; de Western Front Way. Voor de Tweede Wereldoorlog zijn er hoogstens enkele lokale wandelingen en ontbreekt het nog aan een thematisch wandelpad (de GR223 en Weg Des Gedenkens even buiten beschouwing gelaten).
Dit bracht me op het idee om één van de zwaarste veldslagen uit WOII die in onze contreien werd uitgevochten, het Ardennenoffensief of Battle of the Bulge, een eigen wandelpad te geven: de Battle of the Bulge Hiking Trail.
Op 16 december 1944 vielen de Duitsers in de Ardennen de nietsvermoedende Amerikanen aan. Hitler hoopte zo het tij nog te keren en het geallieerde kamp uit elkaar te trekken. Wat volgde was een maand vol bloedige gevechten en oorlogsmisdaden in ons eigenste land. Uiteindelijk zou dit offensief geen zoden aan de dijk brengen en zo mogelijk de Duitse ondergang nog versnellen.
De Battle of the Bulge Hiking Trail zal heel wat historische locaties de revue laten passeren, gecombineerd met al het moois dat de Ardennen aan een wandelaar te bieden hebben.
Voorlopig is dit nog maar een project dat in zijn kinderschoenen staat. Het zal om een niet-bewegwijzerd traject gaan. Je wandelt enkel op basis van een GPX-bestand en een wandelgids. De totale afstand zal rond de 500 kilometer liggen. De focus ligt op langeafstandswandelaars, al dan niet met een interesse voor de gebeurtenissen in de winter van 1944-45, maar ook dagwandelaars en weekendtrekkers zullen aan hun trekken komen. Meer informatie met betrekking tot het pad kan je hieronder vinden.
Op de hoogte blijven van updates omtrent dit wandelpad? Volg de Facebookpagina van Battle of the Bulge Hiking Trail
© US Army Center of Military History
© Library of Congress
Wanneer is het traject af?
Omdat het een eenmansproject is, moet ik de tijd die ik eraan kan spenderen delen met mijn privé- en professionele leven. Ik besteed dagelijks zo'n 4 à 5 uur aan het project. Een nieuw wandelpad creëren is niet enkel kwestie van wat op de kaart kijken, maar ook nagaan hoe het pad historisch kan ingepast worden. Voor elk deel van het traject doe ik eerst opzoekwerk in de vele boeken en artikels die over het Ardennenoffensief verschenen zijn. Ik ga na waar bepaalde gebeurtenissen zich hebben afgespeeld en hoe ik daar dan de trail laat lopen. Daarna ga ik ter plaatse op verkenning, zoals bijvoorbeeld in de regio van Krinkelt-Rocherath. Dat is nodig om na te gaan of paden begaanbaar zijn. Want wat op de kaart begaanbaar lijkt, is dat in de praktijk niet steeds. En dan heb je nog eens privéterrein, verboden toegangen en/of andere fysieke barrières die maken dat ik een ander pad moet kiezen. Zo duurt de verkenning van 100 kilometer BoB Trail ongeveer 8 à 10 dagen. Kortom: de hele voorbereiding en het schrijven van de wandelgids vergt tijd. Ik hoop de BoB Trail in 2025 eindelijk officieel te mogen openen.
Over wat voor soort paden zal de Battle of the Bulge Hiking Trail lopen?
Ik ben fervente wandelaar en mijn voorkeur gaat natuurlijk uit naar onverharde, smalle paden. Echter, in een historische of geografische context is dat niet altijd mogelijk. Zo zijn er in de Oostkantons weinig smalle paden en is er, ook in de bossen, heel veel verhard. Dat heeft o.a. te maken met de bosbouw. En toch moet het BoB Trail erdoor. Ik heb in dat geval dan ook geen andere keuze dan voor verhard te kiezen. Als het om historische redenen belangrijk is een asfaltweg te volgen, dan zal ik dat soms doen. Is er echter een onverhard alternatief, dan kies ik vaak daarvoor.
Is er gedacht aan de wandelaar met de tent? Zijn er voldoende campings en bivakzones onderweg?
In de eerste plaats hou ik bij het uitdokteren van het traject rekening met de historische context. Er liggen op of in de buurt van de BoB Trail verschillende campings, maar geen bivakzones. Dat is een realiteit die ik jammer genoeg niet kan veranderen. Mits een goede planning is het wel bijna altijd mogelijk om op een camping of in een tuin (via Welcome to my Garden of Bivouac Chez Moi) te slapen. In sommige gevallen zal je daarvoor wel 4 à 5 kilometer van de BoB Trail moeten afwijken. Waar er geen campingmogelijkheden zijn, zijn er wel B&B's of hotels. Tijdens de verkenning moe(s)t ik ook regelmatig improviseren, als je begrijpt wat ik bedoel ;-)
Komt er bewegwijzering?
Neen. Ik speelde lang met dat idee, maar over een traject van 500 kilometer heb je daarvoor ten eerste een flink budget nodig en ten tweede moet je ook de nodige toelatingen krijgen. Als eenmansproject zou dat teveel tijd en geld opslorpen. Maar zeg nooit nooit. Als de BoB Trail aanslaat en de financiële mogelijkheden er zijn, dan kan over een bewegwijzering nagedacht worden. De Battle of the Bulge Trail zal wel gewandeld kunnen worden met een GPX. Die zal beschikbaar zijn van zodra het wandelpad helemaal verkend is en de wandelgids geschreven. In 2025 ten vroegste.
Heb je de wandelgids nodig om de Battle of the Bulge Hiking Trail te wandelen?
In theorie niet. Je kan de BoB Trail perfect zonder de gids stappen. Alleen mis je dan de volledige context en zal je ook niet begrijpen waarom de BoB Trail niet gewoon rechttoe rechtaan van punt A naar B gaat, maar wel via allerlei omwegen. In de wandelgids wordt dieper ingegaan op de gebeurtenissen tijdens het Ardennenoffensief. De Slag wordt er met tekst, foto's en kaarten tot in de puntjes in uitgelegd. In de mate van het mogelijke wordt ook een zekere chronologie gerespecteerd bij de beschrijving.
Waarom een pad van 500 kilometer?
Tegenvraag. Waarom niet? De Battle of the Bulge Hiking Trail is een wandelpad ter herinnering van de gebeurtenissen tijdens de Slag. Het is onmogelijk om een volledig beeld te krijgen van de Slag zonder de verschillende aspecten ervan te belichten. De omsingeling van Bastogne is welbekend, maar wat gebeurde er in de Oostkantons, bij Sankt Vith of aan de Baraque de Fraiture? En in de kleine dorpjes verspreid over de Ardennen? Uiteraard kan ik niet elk dorp of stadje in de BoB Trail opnemen, want dan wordt het geheel tienmaal zolang. Zo heb ik bijvoorbeeld de keuze gemaakt om de ondergang van de 28ste Infanteriedivisie in Luxemburg niet op te nemen in het traject, hoewel dat zijn impact heeft gehad op de latere omsingeling van Bastogne.
Moet je geïnteresseerd zijn in de oorlog om de Battle of the Bulge Hiking Trail te wandelen?
Zoals reeds geschreven is de BoB Trail een herdenkingspad. Dat wil echter niet zeggen dat je je als complete leek zal vervelen. Integendeel. De BoB Trail hoort perfect in het rijtje GR's thuis die ons land rijk is. Je krijgt natuur, mooie landschappen en cultuur voorgeschoteld. En de wandelgids zal voor de nodige historische context zorgen.
Is de Battle of the Bulge Hiking Trail bereikbaar met het openbaar vervoer?
Ja. Startplaats Monschau is bereikbaar met de bus vanuit Eupen. Vanuit eindpunt Bastogne kan je met de bus naar Libramont. Onderweg zijn er verschillende mogelijkheden om in- of uit te stappen met het openbaar vervoer, zowel met de trein als met de bus.