14 jan 20215 minuten om te lezen

Dagtocht: Elsenborn > Mont Rigi (24,1 km)

Geen mensenmassa's in de Hoge Venen op deze regenachtige dinsdag. Op de gelede TEC-bus die me van het station van Eupen naar Elsenborn brengt zit dan ook maar een handvol moedige wandelaars die het er, ondanks de slechte weersomstandigheden, toch op wagen. Ook met de bus is het een prachtige tocht dwars door de Hoge Venen, langs Belgiës hoogste punt, het Signal de Botrange (694m).

Om kwart voor 10 word ik in Elsenborn afgezet aan de kerk. De sneeuw ligt hier geschat een kleine 15 à 20 centimeter hoog en dat maakt het wandelen fysiek natuurlijk erg zwaar. Ik volg per toeval enkele wandelknooppunten door de bossen van het Nidrumer en Weywertzer Heck. Daarna gaat het in rechte lijn naar het oude station van Sourbrodt. Het dorp lag ooit aan de Vennbahn, de oude spoorweg die wat verderop nog steeds grens vormt tussen België en Duitsland. De spoorlijn kregen we na de Eerste Wereldoorlog, samen met de Oostkantons, als onderdeel van een herstelbetaling en is sindsdien (op de periode van de Tweede Wereldoorlog na) Belgisch gebleven. Het zorgt ook voor een gekke situatie met vijf Duitse gebieden die afgesneden worden van Duitsland door wat ooit de Vennbahn was. Nu ligt het station van Sourbrodt er vreedzaam en verlaten bij. Enkel wat wagons en de signalisatie doen nog vermoeden dat hier ooit treinen reden.

Langs een verijsde weg en een knuppelpad arriveer ik in de eigenlijke Hoge Venen. Ik steek de Rur (Rour) over en volg dan de loop van de Scheidbach in een prachtig ondergesneeuwd landschap. Je moet erg opletten waar je jouw voeten zet, want één misstap en je ligt misschien in het ijskoude veenwater dat verstopt zit onder de sneeuw. Na 500 meter sla ik links af richting Camp des Russes. Hier werden, in het midden van het veengebied, Russische krijgsgevangen tewerkgesteld tijdens WOII. Er staat een infobord met foto's en meer uitleg over wat zich hier afspeelde. Enkele tientallen meters verder staan een Russisch kruis en een gedenksteen op de plek waar het kamp lag. Via een vrij makkelijk en belopen pad kom ik nog langs het gedenkteken voor geallieerde piloten die tijdens de oorlog in de Hoge Venen de dood vonden. Een propeller herinnert aan een Britse Halifax-bommenwerper die hier in juli 1943 uit de lucht geschoten werd. Daarbij kwamen twee bemanningsleden om.

Bij de brouwerij van Belgium Peak Beer steek ik de N676 over en volg dan de GR56-variante in de afdaling van de Ghâster. In de zomer is dit een vrij rustig stromende veenbeek. Maar in de herfst verandert het in een razende stroom met flink wat debiet en met de vele regen en het smeltwater is dat er natuurlijk niet op gebeterd. Her en der is het pad ondergelopen en moet er als alternatief tegen de vaak zompige, met sneeuw bedekte valleiflanken geklommen worden. Soms zijn de paar rotsen en stukken pad ook toegevroren en dat vergt toch opperste concentratie. Mijn wandelstokken komen hier goed van pas om in balans te blijven. Vanaf de samenvloeiing met de Bayehon wordt het veel gemakkelijker. Dan gaat het via de Bayehon tot aan de waterval van Bayehon. In de zomer is dit eveneens een rustige waterval en zie je regelmatig kinderen spelen in het waterbekken ervoor. Nu is dit echter een ruige, gevaarlijke waterval en is - ook gezien de koude temperaturen - zwemmen zeker niet aangeraden. Aan de bovenloop van de Bayehon is het pad makkelijk begaanbaar door grote hoeveelheid wandelaars die hier in de voorbije dagen een spoor hebben getrokken door de sneeuw.

Bij de brede weg aan Vieux Chêne volg ik het pad dat onderdeel is van een fietsroutenetwerk. In de verte zie ik een ree op de weg liggen. Bij het naderen blijkt het dier gewond. Ik probeer te zoeken naar de contactgegevens van de juiste instantie om zich om het dier te bekommeren, maar terwijl ik dat doe, springt het dier op drie poten weg. Hulp inroepen lijkt dus tevergeefs, want voor er enige hulp kan opdagen zal dit dier al lang in de bossen verdwenen zijn.

Verder gaat het, omhoog door de bossen langs de Fagne Tirifaye. Hier ligt de sneeuw erg dik en dat voel ik in mijn benen. Het gaat eerder moeizaam, maar dan kom ik op een bredere weg waar de sneeuw helemaal platgetrapt is. Ik steek de N68 over richting het beekje Polleur. De Polleur krijgt vanaf de samenvloeiing met de ruisseau de la Baraque - zowat een kilometer westwaarts - een iets bekendere naam: de Hoëgne. Ik volg de Polleur stroomopwaarts, via de GR56-variante. Eerst dacht ik het pad langs de beek te volgen, maar om niet teveel tijd te verliezen en de bus nog te halen kies ik voor de GR. Die loopt een eind hoger en je krijgt er een mooi zicht op de Polleur en het veen van La Poulète. Net voor de Fagne de Polleur komt het pad naast de beek lopen en wordt het zoeken in de diepe sneeuw. De GR-markeringen zijn niet altijd zichtbaar en bovendien versperren omgevallen bomen soms het pad, waardoor ik noodgedwongen toch altijd weer moet uitwijken in de diepe sneeuw waarin heel wat plassen verstopt zitten. Gelukkig kom ik een eind verderop bij de splitsing van de knuppelpaden. Hier dacht ik oorspronkelijk westwaarts te gaan, naar de Baraque Michel, maar ik opteer voor de iets kortere, maar minstens zo mooie versie naar Mont Rigi om zeker de bus te halen. Ik probeer op het ondergesneeuwde knuppelpad nog tempo te maken, maar ik voel dat de benen na een hele dag ploeteren niet meer sneller kunnen. Gelukkig haal ik de bus nog in het laatste daglicht.

OPGELET: Het stukje langs de Ghâster is van herfst tot lente sowieso al moeilijk begaanbaar wegens overstroming. Bij sneeuw en vriestemperaturen is het nog een extra uitdaging. Een goede fysieke conditie en evenwicht zijn dan, zowel langs de Ghâster als tijdens de rest van het traject, een vereiste. Je kan de Ghâster overslaan door een breder bospad te volgen dat parallel loopt aan de beek en jou bijna rechtstreeks naar de waterval brengt. Als je geen geoefende wandelaar bent, ga je om veiligheidsredenen best met z'n tweeën. Een nooddeken en een hoofdlamp zijn tijdens de winter geen overbodige luxe.