%20(7500%20%C3%97%201400px).png){kind=logo}
Met vijf waren ze, de wandelaars die me vergezelden voor een tocht in en rond Bastogne in ijskoude vriestemperaturen. Met mij als gids trokken we door een deel van de slagvelden van het Ardense stadje en bezichtigden enkele van de meest markante plaatsen van het Ardennenoffensief.
We hadden afgesproken aan de Gare du Sud van Bastogne. Tot begin jaren 2000 was er in Bastogne nog reizigersverkeer met de trein, tot die laatste door een bus vervangen werd. In de straat voor het oude station kan je het 101st Airborne Museum bezoeken. Hier wordt het verhaal van de 101ste luchtlandingsdivisie tijdens de Slag om Bastogne op fantastische wijze uit de doeken gedaan. In de Rue de Neufchâteau kom je tegen de gevel van een Chinees Restaurant een gedenkplaat voor Renée Lemaire tegen. De Belgische burgerverpleegster kwam, samen met minstens 30 gewonde Amerikaanse soldaten, op Kerstavond 1944 om het leven tijdens een bombardement door de Duitse luchtmacht.
Place MacAuliffe is dan weer genoemd naar de tijdelijke bevelhebber van de 101st Airborne, Anthony MacAuliffe. Het was hij die op 22 december 1944 het iconische antwoord "Nuts" gaf op het ultimatum van de Duitsers om zich over te geven. Op het plein staat een Amerikaanse Sherman-tank geflankeerd door de buste van de Amerikaanse generaal en een paal 1145 van de Voie de la Liberté.
We wandelen door het centrum van Bastogne, waar dit weekend het NUTS-weekend plaatsvindt, de herdenking van de slag. Veel passanten zijn verkleed als Amerikaanse GI's. Onderweg zullen we nog verschillende van die re-enactors tegenkomen, al dan niet aan het stuur van historische voertuigen zoals jeeps, vrachtwagens en half-tracks.
Bij het verlaten van het stadscentrum komen we aan het monument voor de verpleegsters van Bastogne. Een eerder sjofel ingerichte houten constructie met daarop een rood kruis. Hoewel het monument alle verpleegsters moet herdenken, zijn het vooral Renée Lemaire en Augusta Chiwy die naam en faam verwierven. Chiwy werd pas echt bekend toen de Britse militaire historicus Martin King haar in 2007 op het spoor kwam en een boek over haar schreef. Later volgde ook een film.
Er hangt heel wat mist vanmorgen en bomen en weilanden liggen onder een dunne laag rijp. Dat levert prachtige plaatjes op, maar beperkt ook het uitzicht. Op weg naar het Mardasson Memorial en het Bastogne War Museum komen we langs de laatste kilometerpaal van Voie de la Liberté. De markante palen die deze weg markeren werden na de oorlog geplaatst en volgen de route die het Derde Leger van de Amerikaanse generaal Patton.
Sinds mijn laatste bezoek aan Bastogne, in juni 2022, werd het Mardasson Memorial weer helemaal opgeknapt. Op het monument worden de Amerikaanse eenheden herdacht die betrokken waren bij het Ardennenoffensief. Het daarachter gelegen Bastogne War Museum is een must voor iedereen die iets over de Tweede Wereldoorlog wil weten. Het museum heeft één van de beste collecties over de oorlog en je komt er alles te weten over het conflict.
Van het Bastogne War Museum volgen we de weg naar Bizory. Dezelfde weg die het 501st Parachute Infantry Regiment op 19 december 1944 nam om het tegen de oprukkende Duitsers op te nemen. Zowel ten oosten van Bizory, als in Wardin, Neffe en Mont zouden ze slaags raken met de vijand. Tot het Bois de la Paix is het vanuit Bizory niet ver meer. We houden er halt voor het middagmaal onder het afdak te midden van het bos. Mijn oog valt op de gedenkplaten voor de 99ste en 106de infanteriedivisies, die hier broederlijk naast elkaar staan.. Zij kregen bij het begin van het offensief de volledige gewicht van de Duitse aanval tegen zich. De 99ste kon ondanks zware verliezen de noordelijke schouder van het front houden, samen met de 1ste en 2de infanteriedivisies. De 106ste onderging een heel ander lot. Twee van haar drie regimenten werden ten oosten van Sankt-Vith afgesneden door de Duitse opmars en gingen in gevangenschap. Het was één van de grootste nederlagen van de Amerikanen in WOII. Een blamage voor de fiere Amerikanen en mee één van de redenen waarom het verhaal van de verdediging van Bastogne door de 101st Airborne zo uitgemolken werd. Men had nood aan positieve heldenverhalen. Hierbij worden vaak de exploten van de 10th Armored Division vergeten. Deze divisie hield de Duitsers initieel uit Bastogne tot de aankomst van de 101ste om dan mee te vechten in de omsingeling van de stad.
We volgen de GR15 heel kort in de richting van Bourcy, om dan via een bosweggetje naar het noorden te trekken, naar Foy. Wie de serie Band Of Brothers gekeken heeft, zal zich de scène met de Duitse scherpschutter in een huis in Foy nog herinneren. Het huis waarin de Duitse soldaat zich verschanste staat er nog steeds. Mét kogelinslagen op de façade. Vanuit Foy doen we een aller-retour naar de Duitse begraafplaats van Bastogne-Recogne, met zijn 6807 graven van gesneuvelden. Een paar Duitse mannen lopen er verkleed als Duitse soldaten. Komende van Foy staat er voor het Duitse kerkhof nog een monument voor de Amerikanen die hier na de oorlog begraven werden, maar wiens graf verplaatst werd naar één van de drie grotere begraafplaatsen van Henri-Chapelle, Neuville-en-Condroz of Luxemburg.
Terug naar Foy om dan de weg te nemen naar het Bois Jacques. De laaghangende mist zorgt voor een extra dimensie. Tot mijn ongenoegen moet ik vaststellen dat de schuttersputjes in het Bois Jacques enkel nog toegankelijk zijn met een ticket van het Bastogne War Museum. Dat is blijkbaar zo sinds juli 2022. Ik kan de groep de putjes dus niet tonen. Een eind verderop komen we langs een monument voor de beroemde Easy Company, de eenheid wiens verhaal in Band of Brothers verfilmd werd.
De GR15 brengt ons tenslotte terug naar het Bastogne War Museum, waar we de tijd nemen voor een bezoekje.
Gegevens wandeling:
Datum: Zaterdag 10 december 2022
Startplaats: Station Bastogne-Sud
Eindplaats: Bastogne War Museum
Pad: Eigen Route
Afstand: 18,0 kilometer
Stijgingsmeters: 218m
Dalingsmeters: 210m
Bereikbaarheid: Trein tot Libramont, Bus 6 tot Bastogne
GPX: klik hier
Verhard - Onverhard: 64,1% - 35,9%
